Patent ve Marka Tescilinin Gelişmişlik Üzerindeki Etkileri

Mülkiyet, eşya üzerinde tam olarak egemenlik kurulması anlamına gelmektedir. Bu eser hakları ve sinai haklar olmak üzere iki grupta incelenebilir. Marka Tescili, Patent Tescili, Tasarım Tescili sinai hak; fikir sanat ürünleri ise eser haklarının kapsamındadır.

İktisat kıt kaynaklar ve sınırsız ihtiyaçlar arasındaki karşılamayı yapan bilimdir. Bununla beraber bilgininde sürekli ihtiyaç olduğunu varsayabiliriz. Bilgi kıt kaynak olduğundan insanlar zamanla bilgi üzerinde hâkimiyet kurmak istemişlerdir. Bu bağlamda Dünya ticaret örgütü Uruguay müzakereleri çerçevesinde Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Anlaşması (TRIPS) tüm üyelerin imzası ile kabul edilmiş ve yürürlüğe geçmiştir. Bu anlaşmadan sonra Dünya Ticaret Örgüne bağlı tüm üye devletler Fikri Mülkiyet Kanunlarını bu anlaşma çerçevesinde hazırlamışlar ya da revize etmişlerdir.  Bu anlaşma ile sağlanacak hâkimiyet, yararlı bilginin katma değerli ürüne dönüşerek ortaya çıkaracağı ekonomik kazanç üzerinde de hâkimiyet kurmasını sağlamıştır.

Uluslararası sözleşmelerin yürürlüğe girmesi ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak farkındalık, marka ve patent başvuru kolaylığı ile hâkimiyet sadece ülkesel değil uluslararasında da yapılması arttıkça başvurular ve tesciller artmıştır.

Dünya fikri mülkiyet örgütü tarafından yapılan açıklamada dünyada en çok patent başvuru yapan ülkelerin başında ABD gelmektedir. ABD’yi sırası ile Çin, Japonya, Almanya, Güney Kore, Fransa, İngiltere, İsviçre, İsveç ve Hollanda takip etmektedir. Bu ülkelerden ABD, Çin, Japonya, Fransa, İngiltere, dünyanın en büyük ve gelişmiş ekonomileri arasında yer almaktadırlar. Diğerleri de kalkınma ve kişi başı milli gelire göre yine üst sıralarda yer almaktadır. Tüm bunlar patent başvuru ve tescillerinin gelişmiş ekonomilerde büyüme ve kalkınmanın temel öğeleri arasında yer aldığının göstergesidir.

Ülkemiz ise dünya patent liginde son yıllardaki artışa rağmen hale istediği sevide değildir. Cumhuriyet tarihinde beri yapılan patent başvuru sayısı 130 binlerde iken ABD 1 milyonu 1800’lü yılların ortalarında yakalamıştır. Sadece Huawei Mobil Telefon Üreticisi şirketinin yaptığı başvuru ülkemizde 1 yıl içinde yapılan başvuru sayısından fazladır.