Küresel ekonomide 2 tür üretim bulunmaktadır. Birisi mal diğer ise hizmet üretimidir. Hizmet soyut bir kavramdır. Hizmetin soyut olması demek, hizmetin elle tutulamaz, görülemez, duyulamaz, bir ölçü birimiyle ifade edilemez, sergilenemez, paketlenemez ve taşınamaz olması anlamına gelir. Herhangi bir şekilde envanteri tutulamamakta, saklanamamakta, standartlaştırılamamakta, üreticiden tüketiciye direkt geçmekte ve mülkiyet ilişkisi bulunmamaktadır. Bu nedenle hizmetler dayanıksız olarak nitelendirilirler. Hizmetler önceden çok sayıda üretilemez ve saklanamazlar. Bir konserde ya da bir uçakta boş kalan koltukların saklanıp da ertesi günü satılması mümkün değildir. Diğer bir deyişle bir hizmet sunulduktan sonra tüketilmemesi durumunda ortaya çıkacak ekonomik kayıplar sonradan giderilemez.

Dünya ekonomisinde yüzde 10 luk pay ise hizmet sektörünün elindedir. Bu oran ise trilyonlarca dolar yapmaktadır. Hizmet sektörü ürünlerin nihai tüketiciye ulaşmasındaki indirek hizmetler olabileceği gibi direk tüketilen ihtiyaçlarda olabilmektedir. Örneğin üretilen bir mobilya nihai tüketiciye lojistik firması ile ulaştırılmakta ve bir teknik servis hizmeti ile monte edilebilmektedir. Veya bir otelde konaklama hizmeti belirli bir süre için tüketilebilirken bir masaj hizmeti o an veya bir kasko sigortası 1 yıllık süre içinde tüketilmektedir. 

Dünyada üretilen ürünlerin tamamının insanların tüketiminde temel ürünler olmadığını bildiğimiz gibi hizmet sektöründeki birçok emtianın da temel hizmet ihtiyaçları olmadığını tahmin edebiliriz. Hatta birçok hizmetin muadili konumunda olan veya kendi imkânlarımız ile ikame edeceğimiz alternatifleri de bulunmaktadır. Ancak büyüyen ve gelişen ekonomilerde hizmet sektöründeki üretim de beraber büyümekte ve paralel hizmet ihtiyaçlarını da beraberinde getirmektedir. 

Mal ve hizmet üretimi sadece nihai tüketici olan insanları hedeflememektedir. Çünkü her üretilen ürün insanlar için lazım olan bir üretim olmayabilir. Örneğin bor madeni bazı sektörlerin ana hammaddesi iken nihai tüketici için herhangi bir anlam ifade etmemektedir. Dolayısıyla hizmet sektörünün gelişimi nihai tüketici için değil mal üretmek isteyen veya hizmet üretmek isteyen firmalar için daha elzem bir hal almıştır. Örneğin elektrik prizi üretimi yapan bir fabrika için CE Belgelendirme işlemi bir mecburiyet iken, prizi alıp evinde kullanan bireyler için herhangi bir anlam ifade etmemektedir. Veya bir medikal ürün üreten fabrika için ISO 13485 Standart Belgelendirme hizmeti mecburiyet iken bu ürünü vücudunda kullanan birey bundan sorumlu değildir. Ancak bir araba alan birey ise mecburen sigorta hizmetini almak zorundayken, araba üreticisi firma için bu hizmet herhangi bir anlam ifade etmemektedir. 

Uluslararası hava, kara ve deniz taşımacılığı yapan bir nakliye firması için ürün güvenliği önemli iken içinde taşıdığı ürünler herhangi bir anlam ifade etmemektedir. Yani hizmet sektöründe faaliyet gösteren bir firma da yine hizmet satın almak zorunda olmaktadır.

Bu genel bilgilerden de anlaşılacağı üzere mal ve hizmet sektörü birbirinin tamamlayıcı unsurlarını oluşturduğu gibi hizmet sektörleri de birbirlerinin tamamlayıcı unsurunu oluşturmaktadır. 

Çukurova Marka Patent Kalite Yönetim ve Danışmanlık firmasının da içinde bulunduğu sektör bir hizmet sektörü olup yine mal ve hizmet üreten firmalara yönelik faaliyetler gerçekleştirmektedir. Marka tescil başvurusu, hem mal hem de hizmet üreten tüm firmalar için verilebilen ve önemli hatta bazı sektörler için mecburi bir hizmettir. Patent tescili veya faydalı model tescili ise bir ürünle ilişkili olduğu için mal üreten firma veya kişileri ilgilendirmektedir. ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistem belgesi mal ve hizmet üreten tüm sektörler için gerekli olabilecek bir yönetim sistem belgesidir. Bireysel veya kurumsal web sitesi ise ulusal veya küresel alanda hizmet vermek isteyen birçok işletme için yine mecburen olması gereken bir hizmettir. Barkod tescili, tescil belgesi ise ürünlerini sistematik bir dağıtım ağıyla müşterilerine sunmak isteyen her türlü firma için yine kaçınılmaz bir hizmettir. Endüstriyel tasarım tescil başvurusu veya belgesi ise yine bir ürünle alakalı olduğu için mal üreten sektörlerin alması gereken mecburi bir hizmettir. 

Ekonomik dünya, dengelerin ansızın değiştiği bir ortam, değişkenlerin bol olduğu ve aktörlerin çok olduğu geniş bir arenadır. İçerisinde yerel firmaları barındırdığı gibi, bölgesel, ulusal ve küresel firmaları da barındırmaktadır. Tüm bu firmalar bir zincir halkası gibi birbirlerine bağlanmıştır. Zincirin herhangi bir yerinin kopması tüm halkayı bozabilecek yapıdadır. O nedenle de pamuk ipliği kadar da zayıf bir zincirdir. Tüm otoriteler her türlü önlemlerini alsa da belirli periyotlarla gerek ulusal gerekse küresel olaylardan dolayı sürekli krizler oluşmakta ve bu krizlerde binlerce firma batarken binlercesi de daha da güçlenerek ayakta kalmaktadır. Sular durulmaya başladığında yeni yeni aktörler piyasaya girmekte ve sermayeden paylarını kapmak için faaliyet göstermeye başlamaktadır.

21. asrın başlarındayken dünyanın kitlesel olarak etkilendiği en büyük krizlerden birisi Çin’in Vuhan eyaletinde ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 PANDEMİSİ olmuştur. Salgın neredeyse 4 ay önce başlamış olup tüm dünya ülkelerine sıçramış ve dünyanın en güçlü devletlerini dize getirmiştir. Önemli ekonomik ve sosyal sorunların çıktığı ülkelerde kaos giderek artmakta ve henüz bir tedavi yöntemi bile geliştirilememektedir. 7-8 milyar insan evlerinde oturup ne yapacaklarını düşünürken dünyanın ekonomisini çevirmeye çalışan mal ve hizmet üreticileri de kara kara düşünmeye başlamıştır. Öncelikle darbenin geldiği sektörler arasında insanların çokça olduğu temel sektörler olmuştur. Yiyecek ve içecek hizmetlerinin sağlandığı kafe restoran ve lokanta gibi yerlerin kapatılması, avm lerin kapatılması, toplu taşımaların kısıtlanması, birçok hizmet üreticisini aniden vurmuş ve daha şimdiden firmaların batmasına neden olmuştur. Yasa koyucular tarafından zorunlu hale getirilen uygulamalarla faaliyetlerine son veren firmalar haricinde işlerine kaldıkları yerden devam etmesi gereken binlerce işletme de büyük bir cari kayba uğrayarak faaliyetlerini bazal metabolizma seviyesine indirgemiştir. Şirketlerin kapatılma durumumun olamayacağı ancak krizin ne kadar devam edeceğini bilmeyen firmaların birçoğu farklı yöntemlerle ticari hayatlarına devam edebilme stratejileri arayışına girmiş ve kendilerine krizden çıkabilme yolu bulmaya çalışmaktadırlar.  Bu nedenle ister hazırlıklı olalım ister olmayalım bu olan bize bir stratejik planlama yapmanın önemini kazandırdı. Bu nedenle stratejik planlama nedir ve mal ve hizmet sektöründeki firmalar stratejik planlama yaparken nelere dikkat etmelidir bu konulara değinelim. 

STRATEJİK PLANLAMA: İşletmelerin küresel rekabet ortamında faaliyetlerini başarı ile sürdürebilmeleri ve mevcut-potansiyel rakipleri karşısında stratejik bir konumlandırma yapabilmeleri için takip etmeleri gereken bazı stratejiler vardır. Bu nedenle işletmelerin daha başarılı stratejiler oluşturabilmeleri için etkin bir stratejik planlamaya ihtiyacı vardır. İşletmeleri stratejik planlamaya iten birçok neden vardır. Bu nedenlerden önemlileri işletmenin büyüme ihtiyacı, rekabetin yaygınlaşması, teknolojilerin ve dış çevre koşullarının sürekli olarak değişmesi ve işletmelerin faaliyetlerinin sürekliliği sağlama amacıdır. Stratejik planlama işletmelerin mevcut durumlarını, gelecekte ortaya çıkması muhtemel değişimleri öngörmelerini, değişimi takip ederek geleceğe yönelik tahminlerde bulunmalarını ve bu doğrultuda vizyon, misyon ile hedef ve stratejilerini belirledikleri bir süreçtir. İşletmeler, stratejik planlama aracılığıyla, iç ve dış çevre analizlerini yapabilmekte, aynı zamanda güçlü ve zayıf yönlerini değerlendirebilmekte ve diğer işletmeler karşısındaki durumunu tespit edebilmektedirler. Çalışmanın bu bölümünde işletmeler için büyük önem teşkil eden stratejik planlama kavramı anlatılmıştır. Ayrıca stratejik planlama ile ilgili yakından ilişkili olan strateji ve stratejik yönetim kavramı ele alındıktan sonra stratejik planlama ve stratejik planlama sürecini anlatarak işletmelerin stratejik planlamayı nasıl doğru bir şeklide gerçekleştirebilecekleri hakkında detaylı bilgi verilmiştir.

STRATEJİ VE STRATEJİK YÖNETİM: Tüm dünyada globalleşme, hızlı teknolojik değişim, yeni oluşan pazarlar, müşteri beklentilerinin değişmesi v.b nedenler sonucu ortaya çıkan ve her geçen gün giderek daha da ezici rekabet karşısında işletmeler daha stratejik düşünmek, stratejik planlamaya ve stratejik karar almaya eskisinden daha fazla önem vermek zorunda kalmışlardır. Stratejik planlama kavramını daha iyi anlayabilmek için öncelikle son yıllarda yönetim teorilerinde oldukça önemli bir yere sahip olan strateji ve stratejik yönetim kavramını tanımlamak ve bu iki kavram hakkında kısaca bilgi vermek faydalı olacağı düşünüldüğü için ilk olarak strateji ve stratejik yönetim kavramları anlatılmıştır. 

Strateji kavramı, ilk olarak askeri alanda ortaya çıkmıştır. İşletme yönetiminde ise 1970’li yıllarda ön plana çıkmıştır. Daha sonraları bu kavram farklı alanlarda da kullanılmaya başlanmış ve bu nedenle de strateji kavramına ilişkin birçok tanımı yapılmıştır. Strateji kelimesi, Eski Yunanca’da “stratos” (ordu) ve “ago”(yönetmek ve yön vermek) kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Askeri bir terim olarak strateji; düşmanın ne yapabileceğini veya ne yapamayacağını belirleyerek buna göre genel bir plan yapmak, kendi güçlerini yerleştirerek gerektiğinde harekete geçirmektir. Strateji belirlenen amaçlara ulaşmak için mevcut kaynakları en uygun şekilde kullanmak için yapılan bir programdır. Genel anlamda strateji, bir kurumun (veya devletin) güttüğü siyasete uygun olarak seçtiği hedeflere ulaşmak üzere aldığı her alandaki tedbirler ve her türlü aracın kullanılması olarak ifade edilmektedir. Strateji kavramı, ekonomik anlamıyla ilk kez iktisatçı ve matematikçi iki bilim adamı olan, Neuman ve Morgenstern tarafından kullanılmıştır. Bu bilim adamları “Theory of Games and Economic Behaviour” (1944) adlı eserlerinde stratejiyi “kişi ekonomisi açısından ele almış ve rakibine karşı üstünlük sağlamaya çalışan iki oyuncunun rasyonel davranışları” şeklinde tanımlamışlardır. Burada oyuncuların, rakiplerinin alternatif davranış tarzlarını tam olarak bildiği ve kendi faydasını azamileştirecek kararları alabileceği varsayılmaktadır. Bu tarihten itibaren strateji yeni anlamlar kazanmaya başlamıştır. Bu anlamlar, öncelikle işletme ve yönetim alanında kullanılmasıyla ortaya çıkmıştır.  Yönetim ve işletme alanında strateji şu şekillerde tanımlanmaktadır; Strateji, işletmenin çevresi ile arasındaki ilişkileri düzenleyen ve rakiplerine üstünlük sağlayabilmek amacıyla kaynaklarını harekete geçirmektir. Peter Drucker’e göre strateji, bir işin misyonunu bastan sona düşünmek ve belirlenen kararların, gelecekteki sonuçları vermesini sağlamaktır. Mirze ve Ülgen’e göre, strateji de bir plandır. Çünkü stratejide de esas olan, arzuladığımız ve istediğimiz sonuçlara ulaşmaktır.

Diğer bir tanıma göre strateji, işletmelerde seçilen hedeflere ulaşmak için yönetimin yaptığı bir eylem planıdır. İşletmenin nasıl işletileceği ve çalıştırılacağını; yarış ve işlev alanına nasıl yaklaşacağını; işletmeyi arzu edilen duruma getirmek için hangi eylemlerde bulunacağını gösterir.

STRATEJİNİN ÖZELLİKLERİ ve ÖNEMİ NEDİR: işletmelerin faaliyetlerini devam ettirirken düşünmesi gereken önemli durumlardan biri de dış çevresidir. Dış çevresinde bulunan değişkenler kimi zaman firmayı olumlu kimi zaman da olumsuz etkilemektedir. Ekonomideki ufak veya büyük dalgalanmalar dış çevre faktörü iken, rakiplerin aynı sektördeki hamleleri de dış faktördür. Bu nedenle işletmeler uzun vadeli strateji oluşturmalı ve bunun önemine varmalıdır. 

Stratejinin özelliklerini sayacak olursak şunları sıralayabiliriz. 

1. Strateji sayısal analizler içermelidir ve matematik biliminden yararlanılmalıdır.

2. Strateji şirket amaçlarına uygun olmalıdır ve hedefler ile örtüşmelidir.

3. Strateji şirket dışı olayları yani işletmenin dış çevresiyle olan ilişkilerini düzenler.

4. Strateji kısa değil uzun döneleri kapsar.

5. Strateji bir işletmenin sahip olduğu tüm hammadde, insan, makine, bilgi gibi kaynaklarını etkin kullanmasını sağlar.

 

İşletmeler için stratejinin ne denli önemli olduğunu anlamak için her hangi bir gözlem metodu bulunmasa da çok uluslu firmaların, devletlerin, değişik kurum ve kuruluşların tecrübeleri bize bu konunun önemini iyice kavratmıştır. Kendi stratejilerini oluşturan firmalar birçok fayda sağlayabilmektedir. Bu yararlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:

 1.İşletmenin çevreye uyumunun ve dolayısıyla uzun dönemli yaşayabilirliğinin sağlanması, 

2. Strateji, her şeyden önce çevreyi değerlendirme ve geleceği tahmin etme imkânı verir,

3. İşletmeye kendi kendini değerlendirme imkânı verir: Strateji, işletmeye ‘ne tür bir işletme olduğu' ve 'ne durumda bulunduğu' hakkında bilgi sağlar, 

4. Strateji, işletme içinde bir bütün olarak ortak amaca yönelme ve tutarlılık sağlar, 

5. Strateji ve politikalar, faaliyetleri belirli bir mecraya sevk eder ve plânlar için bir çerçeve oluşturur, 6. Strateji, yönetimin kalitesini artırır,

 Ayrıca işletmeler, yapmış oldukları stratejilerin başarıya ulaşması için bu stratejilerin uygulandığı yolu kontrol ve kılavuzluk eden etkin bir stratejik yönetime ihtiyacı vardır. Çünkü stratejik yönetim, kuruluşların, uzun dönemde yaşamlarını sürdürebilmek, onlara sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlamak amacıyla eldeki kaynakların etkili ve verimli olarak kullanılmasıdır.

 

Bu genel bilgilerden yola çıkacak olursak hizmet sektöründe faaliyet gösteren firmalar için yeni stratejik planlama dönemi başlamış olup bunların önemini de sıralayarak makalemizi tamamlayalım.

1. Global kriz anında faaliyette bulunduğu hizmetin temel bir ihtiyaç olup olmadığını belirlemek

2. Hizmet kalemlerini gözden geçirmek ve paralel doğrultuda yeni hizmetler ile denge sağlamak

3. Yetişmiş personel kaynağı sayısını yeterli düzeyde tutmak

4. Bilgi çağına ayak uydurarak her türlü platformda faaliyetlerine devam edebilmek

5. Teknolojik altyapısını güçlendirmek

6. Rakip analizlerini iyi yaparak sektörde geride kalmamak

7. Esnek bir yönetim yapısına sahip olmak

8. Hiyerarşik kademede manevra kabiliyetine sahip olmak

9. Kaynakları etkin kullanacak kısa ve orta vadeli çalışmaları planlamak ve devreye sokmak

10. Müşteri memnuniyeti için eksik olunan konuları belirlemek ve bunlar için kalıcı çözümler bulmak

Biz Çukurova Marka Patent Kalite Yönetim ve Danışmanlık firması olarak hizmet verdiğimiz 2007 yılından bu yana 0 müşteri memnuniyeti hedefiyle çalışmalarımıza devam ediyoruz. Elbette 0 müşteri memnuniyetine ulaşamayacağımızı bizler de biliyoruz ancak tüm kaynaklarımızı bu süreç için seferber ediyoruz. Bu nedenle faaliyetlerini gerçekleştirdiğimiz marka tescil başvurusu, marka tescil belgesi hizmeti, patent tescil başvurusu, patent belgesi, faydalı model başvurusu, faydalı model belgesi, endüstriyel tasarım tescil belgesi ve başvurusu, domain tescili, alan adı kaydı, hosting sağlama hizmeti, mail ve iletişim hesapları açma ve yönetme hizmeti, bireysel ve kurumsal web siteleri, e-ticaret siteleri, Google uyumlu wordpress veya özel tasarım web siteleri, web tasarım ve kurumsal tasarım hizmetleri, kalite belgeleri, ıso 9001 belgeleri, ıso 22000 gıda belgeleri, gln belgeleri, barkod tescili ve GS1 barkod numarası alma, ıso 14001 çevre belgesi, çevre izin belgeleri, CE belgelendirme, CE teknik dosya hazırlama, ürün belgelendirme, TSE hizmet yeri belgelendirme, garanti belgesi başvuruları, iç tetkik eğitimleri, baş denetçilik eğitimleri, kalite yönetim temsilcisi eğitimleri, proses kontrol eğitimleri, kalite kontrol eğitimleri, üretim planlama eğitimleri, insan kaynakları eğitimleri,  ıso 45001 iş güvenliği belgeleri, kurum içi özel eğitim ve danışmanlıklar, süreç yönetim eğitimleri, ıso 10002 müşteri memnuniyeti belgelendirme ve eğitimleri, dokümantasyon eğitimleri ve bir çok konularda eğitim danışmanlık süreçleriyle firmaların yanında olmaktan gurur duyuyoruz.

Özellikle ulusal çapta bir firma olma hedefi ile başta İstanbul olmak üzere Adana ve Hatay’da bulunan şubelerimizle ve yetkin personellerimizle her türlü kriz anında işimizin başında olmanın da mutluluğunu yaşıyoruz. 

Her türlü istek ve talepleriniz için bizlere 444 8 148 numaralı telefon hattımızdan, www.cukurovapatent.com web sitemizdeki iletişim formlarından isteklerinizi belirterek yardım alabilirsiniz. Daha güçlü bir Türkiye için birlikte çalışmak ve faydalı olmak üzere…